Ως κοιλιοκάκη ορίζεται η νόσος που προσβάλλει το λεπτό έντερο μέσω αυξημένης ανοσολογικής απόκρισης στη γλουτένη. Η γλουτένη, ο τοξικός παράγοντας στη νόσο της κοιλιοκάκης ,είναι το αδιάλυτο στο νερό πρωτεϊνικό κλάσμα του σπόρου του σίτου, της σίκαλης, και του κριθαριού. Επιπλέον ,η πρωτεΐνη αυτή είναι υπεύθυνη για το φούσκωμα του ψωμιού.
Υπάρχουν λοιπόν άτομα που εμφανίζουν δυσανεξία στη γλουτένη και μπορεί να παρουσιάσουν δυσμενή συμπτώματα μετά την κατανάλωσή της. Συγκεκριμένα, μπορεί να εμφανίσουν διάρροια, φούσκωμα, κοιλιακές κράμπες, κοιλιακό πόνο αλλά και απώλεια βάρους.
Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι με ορισμένες διατροφικές προσαρμογές ο ασθενής μπορεί να ανακουφιστεί από τα συμπτώματα της νόσου . Συγκεκριμένα, συστήνεται να ακολουθείται δίαιτα ελεύθερη γλουτένης. Σε αυτήν περιλαμβάνονται τρόφιμα τα οποία δεν περιέχουν γλουτένη. Αυτά είναι τα παρακάτω:
- Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα (φρέσκο, εβαπορέ, σκόνη, πλήρες και αποβουτυρωμένο γάλα, κρέμες από γάλα και καλαμποκάλευρο ή ρυζάλευρο, γιαούρτι, τυριά)
- Κρέας (όλα τα φρέσκα ή κατεψυγμένα κρέατα, πουλερικά, ψάρια και σε κονσέρβα)
- Αυγά
- Δημητριακά (ψωμί ,φρυγανιές, κράκερ, παρασκευασμένα από ελεύθερα γλουτένης άλευρα
- Πατάτες, γλυκοπατάτες, ρύζι , καλαμπόκι, χυλός από καλαμπόκι
- Λαχανικά (όλα τα φρέσκα, κατεψυγμένα ή σε κονσέρβα και οι χυμοί τους)
- Σούπες με γνωστή σύνθεση
- Καφές (στιγμιαίος ή αλεσμένος), τσάι και άλλα αφεψήματα
- Μη εμπλουτισμένο κακάο
- Ζάχαρη, μέλι, μαρμελάδα, ζελές, σιρόπι
- Ορισμένες καραμέλες
- Αλάτι, πιπέρι ,κανέλλα, μπαχαρικά ,καρυκεύματα
- Μυρωδικά
- Ελιές
- Ξύδι από σταφύλια
- Μουστάρδα
- Σάλτσα από ντομάτα
Τροφές που περιέχουν γλουτένη και θα πρέπει να αποκλείονται από τη διατροφή ατόμων που πάσχουν από κοιλιοκάκη ,είναι τα εξής:
- Ψωμί από σιτάρι, σίκαλη και κριθάρι, καθώς και οτιδήποτε περιέχει άλευρο από τα απαγορευμένα άλευρα (κουλουράκια, φρυγανιές, κέικ, τοστ ,κ.ά.)
- Μακαρόνια, σπαγγέτι, φιδές, χυλοπίτες, κριθαράκι και άλλες πάστες ζυμαρικών
- All bran και άλλα δημητριακά εμπορίου που περιέχουν γλουτένη
- Κρέμες που δε γίνονται από γάλα, ροφήματα σοκολάτας, επιδόρπια και γλυκά εμπορίου που συνήθως περιέχουν σα συστατικό τους γλουτένη
- Ορισμένα τυριά που περιέχουν μαστίχα βρώμης σα συστατικό τους
- Κατεργασμένα κρέατα που περιέχουν σιτάρι, κριθάρι , βρώμη ή σίκαλη
- Αλλαντικά άγνωστης σύστασης
- Σούπες εμπορίου
- Λαχανικά σε κονσέρβα με σάλτσα, φασόλια σε κονσέρβα, έτοιμες σαλάτες
- Κατεργασμένα φρούτα με προϊόντα που περιέχουν γλουτένη
- Όλα τα είδη εμπορίου τύπου snack( γαριδάκια ,κ.ά.)
- Μπύρα, τζιν, ουίσκι, βότκα, λευκό ξύδι
- Ορισμένα κατεργασμένα μπαχαρικά και καρυκεύματα
- Έτοιμες σάλτσες
Σε φυσιολογικές καταστάσεις λοιπόν δεν υπάρχει λόγος να αφαιρέσουμε τη γλουτένη από τη διατροφή μας νομίζοντας ότι έτσι μπορούμε να ελαττώσουμε το βάρος μας ,ή ότι έτσι θα μειωθεί το πρήξιμο στην κοιλιά. Σε παθολογικές καταστάσεις όμως , η αποχή από τη γλουτένη μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα και να επιφέρει μεγάλη βελτίωση από τα συμπτώματα της νόσου.