Η εξατομικευμένη διατροφή υπερβαίνει τις γενικές οδηγίες διατροφής παρέχοντας διατροφικές συμβουλές προσαρμοσμένες ξεχωριστά στο καθένα ως άτομο και στους συγκεκριμένους στόχους υγείας. Η εξατομικευμένη διατροφή εξετάζει παράγοντες όπως ο μοναδικός μεταβολισμός σας και οι συγκεκριμένες ανάγκες για να δημιουργήσει διατροφικές συμβουλές που είναι προσαρμοσμένες σε εσάς.
Η εξατομικευμένη διατροφή βασίζεται στην ιδέα ότι είμαστε όλοι άτομα με διαφορές στη βιοχημεία, το μεταβολισμό, τη γενετική και τη μικροβιότητά μας. Έτσι, ένα ειδικά δημιουργημένο εξατομικευμένο διατροφικό πρόγραμμα μπορεί να δημιουργηθεί για να λάβει υπόψη αυτούς τους παράγοντες σύμφωνα με τις προσωπικές μας διατροφικές συνήθειες, τις σωματικές μετρήσεις, το βάρος, τα επίπεδα χοληστερόλης και τον τρόπο ζωής μας. Η εξατομικευμένη διατροφή έχει μια ποικιλία εναλλακτικών ονομάτων: “διατροφή ακριβείας”, “εξατομικευμένη διατροφή”, “διατροφική γονιδιωματική” και “διατροφογενετική”.
Ο καθένας ανταποκρίνεται διαφορετικά στα τρόφιμα και αυτές οι αντιδράσεις συνδέονται με τον κίνδυνο μακροχρόνιων ασθενειών. Η κακή διατροφή είναι ένας παράγοντας χρόνιων ασθενειών. Οι καρδιομεταβολικές παθήσεις και οι καρκίνοι που σχετίζονται με τη διατροφή είναι από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Το μικροβίωμα παίζει ζωτικό ρόλο στην αποτελεσματική λειτουργία του εντέρου, στη παραγωγή βιταμινών, στην ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος, στην ομοιόσταση του επιθηλίου και στη παραγωγή μεταβολιτών.
Η εξατομικευμένη διατροφή υποδηλώνει ότι είναι δυνατό να έχουμε κατανόηση σχετικά με τις πολύπλοκες σχέσεις μεταξύ ενός ατόμου, της κατανάλωσης τροφής του και του φαινοτύπου του (συμπεριλαμβανομένης της υγείας) για να προσφέρουμε διατροφική παρέμβαση/συμβουλή, η οποία είναι γνωστό ότι είναι ατομικά ωφέλιμη. Η διατροφογενετική είναι μια πτυχή της εξατομικευμένης διατροφής που μελετά τις διαφορετικές φαινοτυπικές αποκρίσεις (π.χ. βάρος, αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη στο πλάσμα ή επίπεδα γλυκόζης) σε μια συγκεκριμένη δίαιτα (δηλαδή, χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή μεσογειακή δίαιτα), ανάλογα με τον γονότυπο του ατόμου. Επιπρόσθετα, η διατροφογονιδιωματική περιλαμβάνει τον χαρακτηρισμό όλων των γονιδιακών προϊόντων που επηρεάζονται από τα θρεπτικά συστατικά και τις μεταβολικές τους συνέπειες.
Η εξατομίκευση μπορεί να βασίζεται σε:
• Βιολογικές ενδείξεις διαφορικών αποκρίσεων σε τρόφιμα/θρεπτικά συστατικά που εξαρτώνται από γονοτυπικά ή φαινοτυπικά χαρακτηριστικά
• Ανάλυση της τρέχουσας συμπεριφοράς, προτιμήσεων, εμποδίων και στόχων και επακόλουθη παροχή παρεμβάσεων, οι οποίες παρακινούν και επιτρέπουν σε κάθε άτομο να κάνει τις κατάλληλες αλλαγές στο διατροφικό του πρότυπο.
Ο γενικός στόχος της εξατομικευμένης διατροφής είναι η διατήρηση ή η αύξηση της υγείας χρησιμοποιώντας γενετικές, φαινοτυπικές, ιατρικές, διατροφικές και άλλες σχετικές πληροφορίες των ατόμων για την παροχή πιο συγκεκριμένων οδηγιών υγιεινής διατροφής και άλλων διατροφικών προϊόντων και υπηρεσιών. Η εξατομικευμένη διατροφή εφαρμόζεται εξίσου σε ασθενείς και σε υγιή άτομα που μπορεί να έχουν ή να μην έχουν αυξημένη γενετική ευαισθησία σε συγκεκριμένες ασθένειες.
Η διατροφογενετική έχει οριστεί ως «ο κλάδος που μελετά τη διαφορετική φαινοτυπική απόκριση στη δίαιτα ανάλογα με τον γονότυπο του κάθε ατόμου». Είναι ένα κλασικό παράδειγμα προσπάθειας να χαρακτηριστεί η ανταπόκριση ενός ατόμου σε μια διατροφική παρέμβαση με βάση γενετικούς παράγοντες. Σε μεγάλο βαθμό, αυτό βασίζεται στη συσσώρευση στοιχείων των φαινοτυπικών συνεπειών των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των διαφορών μεταξύ των ατόμων στη γενετική σύνθεση και τη διατροφή. Η διατροφογενετική έχει εξελιχθεί από τη χρήση ενός μοναδικού πολυμορφισμού ενός νουκλεοτιδίου σε έναν υποψήφιο γονιδιακό τόπο για να εξετάσει την αλληλεπίδραση με ένα συγκεκριμένο θρεπτικό συστατικό (π.χ. κορεσμένα λιπαρά) σε μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση ολόκληρου του γονιδιώματος που αναλύει τις αλληλεπιδράσεις με τα διατροφικά πρότυπα.
Πιο πρόσφατα, η νέα τεχνολογία επέτρεψε τη μελέτη πολλαπλών ενδογενών και εξωγενών παραγόντων ταυτόχρονα και τη χρήση τους για την πρόβλεψη της ανταπόκρισης στην παρέμβαση.