Η εικόνα του σώματος αποτελεί για τους περισσότερους ανθρώπους σημαντικό παράγοντα στήριξης της αυτοπεποίθησης. Μπορεί τα πρότυπα ομορφιάς να αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά το να συμβαδίζει κανείς με αυτά παραμένει ένας διαχρονικός στόχος. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της εμφάνισής μας, που επηρεάζει, ίσως περισσότερο από όλα τα υπόλοιπα, την αυτοπεποίθησή μας είναι το σωματικό βάρος και η εικόνα του σώματος μας.
Η εμφάνιση δεν είναι απλά η απεικόνιση του σώματος κάποιου στον καθρέπτη αλλά σχετίζεται και με τις αντιλήψεις και τις σκέψεις που έχει για την εμφάνισή του, με τα συναισθήματα που του δημιουργεί η εικόνα του σώματος του αλλά με τις συμπεριφορές που έχει σε σχέση με την εμφάνισή του. Η εικόνα σώματος αρχίζει να χτίζεται από τα πρώτα χρόνια ζωής του ανθρώπου και συνδέεται άρρηκτα με το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον. Αξίζει να αναφερθεί επίσης ότι η εικόνα σώματος δεν είναι σταθερή αλλά μπορεί να αλλάζει ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται κάποιος και τις εμπειρίες που έχει βιώσει.
Για παράδειγμα, από άποψη εμφάνισης, το ιδανικό σωματικό βάρος ποικίλει ανά τους αιώνες και τους πολιτισμούς. Για παράδειγμα στις μέρες μας το ιδανικό βάρος των γυναικών κυμαίνεται στα 50-60 κιλά ανάλογα με το ύψος και των ανδρών στα 70-80. Αντιθέτως, τα παλιότερα χρόνια τα πιο «γεμάτα» σώματα θεωρούνταν πιο ελκυστικά καθώς έδειχναν πιο υγιή και είχαν καλύτερες προϋποθέσεις για να γονιμοποιήσουν. Διαφορές, ωστόσο, εντοπίζονται ακόμα και σήμερα ανά τον κόσμο. Στην Αφρική, για παράδειγμα, πρότυπο αποτελούν οι γυναίκες με παραπάνω κιλά, λόγω του υποσιτισμού που μαστίζει τη χώρα.
Στις σύγχρονες κοινωνίες διαπιστώνουμε συχνά ότι ένα όμορφο σώμα δεν συνοδεύεται πάντα από θετική εικόνα του εαυτού. Για παράδειγμα, γυναίκες μοντέλα όταν δεν καταφέρνουν να κλείσουν μια δουλειά που θέλουν, θεωρούν ότι δεν είναι αρκετά όμορφες ή αρκετά αδύνατες. Από την άλλη, άντρες του καλλιτεχνικού χώρου με ομορφιά και φήμη, συχνά πέφτουν σε καταχρήσεις και εμφανίζουν ακραίες συμπεριφορές. Ειδικότερα στις ημέρες μας, τέτοιες καταστάσεις συμβαίνουν ολοένα και πιο συχνά αφορώντας και άτομα του μη καλλιτεχνικού χώρου. Μία πιθανή εξήγηση είναι η μεγαλύτερη κοινωνική σύγκριση που υπάρχει σήμερα. Ωστόσο, όλα αυτά σίγουρα δεν χαρακτηρίζουν μία θετική εικόνα εαυτού και κατ’ επέκταση θετική εικόνα σώματος, παρότι μπορεί να πρόκειται για άτομα με άψογη εξωτερική εμφάνιση.
Αυτό συμβαίνει γιατί το χτίσιμο της αυτοεκτίμησης στηρίζεται σε δύο παράγοντες:
- την αποδοχή και το θαυμασμό των άλλων
- την πίστη στον εαυτό ότι είναι ικανός να καταφέρει σημαντικά πράγματα.
Στους παραπάνω ανθρώπους είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο το πρώτο κομμάτι, αλλά όχι το δεύτερο.
Αυτό που νιώθουμε επηρεάζει την εμφάνισή μας;
Πολλές φορές η εικόνα που έχουμε για το σώμα μας επηρεάζει την εικόνα εαυτού μας ή το αντίστροφο; Σίγουρα όλοι χαιρόμαστε όταν χάνουμε μερικά κιλά ή βελτιώνουμε με κάποιο τρόπο την εμφάνισή μας. Ξεχνάμε όμως να παρατηρήσουμε τι ήταν αυτό που μας δημιούργησε τη διάθεση να καταφέρουμε κάτι τέτοιο. Παρατηρούμε μόνο ότι η καλή εμφάνιση και εικόνα σώματος επηρεάζει την εικόνα του εαυτού, ενώ στην πραγματικότητα η θετική εικόνα του εαυτού επηρέασε την καλή εμφάνιση. Όταν αγαπάμε τον εαυτό μας και πιστεύουμε σε αυτόν, τον φροντίζουμε περισσότερο, τον γυμνάζουμε, τον θρέφουμε υγιεινά, τον διατηρούμε καθαρό, τον πάμε κοντά σε ανθρώπους που του δείχνουν εκτίμηση κι αγάπη… εν ολίγοις τον κάνουμε χαρούμενο! Όλα αυτά είναι αδύνατο να μη φανούν και στο σώμα και στην εμφάνιση κάποιου και φυσικά να εγείρουν αισθήματα χαράς και ικανοποίησης. Και έτσι δημιουργείται ένας κύκλος θετικών συναισθημάτων τα οποία απεικονίζονται τόσο στο καλλίγραμμο σώμα μας όσο και στο χαμόγελό μας.
